Przygotowanie projektu graficznego do druku zawsze wiąże się z wyborem odpowiedniego formatu, czyli wielkości arkusza. W poligrafii stosuje się w tym celu międzynarodową normę ISO 216, która porządkuje wymiary papieru. W jej ramach wyróżniamy trzy główne typy formatów: A, B i C. Każdy z nich dzieli się na dziesięć mniejszych podformatów, oznaczanych cyframi od 0 do 10.
Aby łatwo zapamiętać podstawowe zasady, wystarczy wiedzieć, że arkusz A0 ma powierzchnię 1 m² i wymiary 841 × 1189 mm. Każdy kolejny format (A1, A2, A3 itd.) powstaje przez podzielenie poprzedniego arkusza na pół. Analogicznie jest z formatami B i C, z tym że B0 ma wymiary 1000 × 1414 mm, a C0 – 917 × 1297 mm. Formaty oznaczone literą C stosuje się głównie do produkcji kopert, podczas gdy A i B przeznaczone są do zwykłych arkuszy papieru. Warto jednak zaznaczyć, że w przypadku druków wielkoformatowych rozmiary B0 mogą być uzależnione od zapotrzebowania klienta oraz szerokości rolek papieru, np. 1030, 1350 czy 1520 mm.
Najczęściej wykorzystywanym formatem papieru na całym świecie, również w Polsce, jest A4 – o wymiarach 210 × 297 mm. To standardowy rozmiar zeszytów, bloków rysunkowych czy dokumentów biurowych. Jeśli złożymy go na pół, otrzymamy A5 (148 × 210 mm), który bardzo często stosuje się w przypadku ulotek i folderów reklamowych. Kolejny podział daje nam A6 (105 × 148 mm) – format idealny np. do pocztówek czy zaproszeń.
Każdy z wymiarów ma swoje charakterystyczne zastosowania.
A4 – dokumenty, dyplomy, regulaminy.
A5 – ulotki, katalogi, broszury reklamowe.
A6 – kartki pocztowe, zaproszenia, bilety.
W praktyce jednak wiele zależy od kreatywności projektanta – formaty można stosować zamiennie, uzyskując ciekawe efekty. Do drukowania projektów w formatach serii A najczęściej wybiera się druk cyfrowy, który jest szybki i nie generuje wysokich kosztów przy mniejszych nakładach.
![]()
Dobór odpowiedniego formatu papieru powinien być zawsze uzależniony od charakteru projektu. Najważniejsze pytania, które należy sobie zadać, to:
Jakiego rodzaju materiały chcemy wydrukować?
Jaki efekt wizualny chcemy uzyskać?
Jak dużo treści ma znaleźć się na arkuszu?
Generalna zasada mówi, że im więcej treści i elementów graficznych planujemy umieścić, tym większego formatu będziemy potrzebować. Zbyt mała kartka sprawi, że treść będzie nieczytelna, natomiast zbyt duża – może okazać się niepraktyczna i niewygodna w dystrybucji.
Warto w tym miejscu podkreślić, że przy bardziej wymagających projektach dobrze jest skorzystać z pomocy drukarni. Profesjonaliści mogą doradzić odpowiedni format, a także przygotować wydruki próbne, które pozwolą ocenić, w jakim rozmiarze materiały prezentują się najlepiej.
Choć w codziennym użytku dominuje format A4, w branży poligraficznej coraz częściej sięga się po większe i mniej standardowe rozmiary. Formaty A2, A1 i A0 świetnie nadają się do drukowania plakatów, plansz edukacyjnych, map czy materiałów wystawienniczych. Z kolei formaty B0 czy B1 stosowane są w drukach specjalistycznych, takich jak projekty techniczne, plakaty wielkoformatowe czy materiały reklamowe na witryny sklepowe.
W przypadku kopert niezastąpione są formaty C, które odpowiadają wymiarom papierów serii A – np. do arkusza A4 pasuje koperta C4, a do złożonego na trzy części A4 – koperta C6. Dzięki temu korespondencja wygląda profesjonalnie, a jednocześnie jest chroniona przed zniszczeniem.